Buhar, sıcak su, kızgın su, kazanları ile soğutma suyu sistemlerinde ısı etkisi ile sudaki safsızlıkların ( sertlik, kireç, çamur, silis v.b. ) ısı transfer yüzeylerine çökmesi sonucu oluşan birikintilere KIŞIR demekteyiz.
Isı transfer yüzeylerinde oluşan kışır izolasyon etkisi göstererek ısının yeterince suya transfer edilmesini güçleştirmektedir. Böylece yakıttan elde edilen enerjinin büyük bir bölümü suya transfer olmadan bacadan atılmaktadır.
1 mm kalınlığındaki kışır tabakasının , kışırın yapısına bağlı olarak ortalama % 5-8 yakıt kaybına neden olacağı bilindiğinden konunun önemi ortaya çıkmaktadır.
Kışır nedeni ile yakıt kaybı enerji maliyetlerini arttırdığı gibi malzeme amortisman ömrünü de etkilemektedir. Isı transferinin güçleşmesi sebebi ile metalde tavlanmalar olacak , sistemde onarımı gerektirecek mekanik arızalar yanında şok olayları ile insan hayatı emniyetini de tehlikeye sokacaktır.
Soğutma suyu devrelerinde eşanjörler, reaktör soğutma ceketleri,serpantinler,motor blok soğutma devreleri ve radyatörlerin de meydana gelen kışır soğutma verimini düşürecektir. Kışır miktarı zamanla soğutmanın yetmemesine , sistemde sirkülasyonun durmasına yol açacaktır.
İşletmelerde soğutma veriminin düşmesine çözüm olarak debiyi arttırma yolu seçilmekte , bağlı olarak ikinci pompa devreye sokulmaktadır. Bu da soğutma sirkülasyonu için harcanan elektrik enerjisinin iki katına çıkmasına sebeb olmaktadır.
Kışır problemi sonucu ortaya çıkan kayıplar ihmal edilemez boyutlarda olduğu için gerekli önlenler alınmalıdır. Bu amaçla yapılacak işlemler aşağıda kısaca belirtilmiştir.
** OLUŞMUŞ KIŞIRIN KİMYASAL TEMİZLİĞİ : işletmenin çalışmaya başlaması ile birlikte gerekli tedbirler alınmamış veya eksik ıslah programı sonucu kışır oluşmuştur. Öncelikle oluşmuş kışır miktarı büyük ise kimyasal temizliği gereklidir. Yapılacak temizlik işlemi tüm ısı transfer yüzeylerinde eşit bir şekilde olmalıdır. Mekanik temizlik seçeneğinde ise işlemin tüm ünitelere uygulanması mümkün değildir. Bu nedenle işlemin kimyasal metod ile yapılması zorunludur. Yapılacak kimyasal temizlik işleminde oluşmuş kışırın yapısı, sistemin özellikleri, kullanılacak kimyasalın yüzeylere zarar vermemesi özellikle dikkate alınmalı uygulamada sistemdeki metallerin zarar görmesine izin verilmemelidir.
** KİMYASAL ŞARTLANDIRMAYA TABİ TUTULMASI:Sistemin yeni olması veya sistemin kimyasal temizlik işlemi ile temizlenmiş olması halinde gerekli önlemlerin alınması ile sistemde kışır oluşumu engellenir. Bu önlemler toplu olarak kimyasal şartlandırma ile adlandırılır.
